اخلاق نیکوی پیامبر
اخلاق نیکوی پیامبر و اهل بیت:
شوخی ها و مزاح های پیامبر اکرم
در ادامه سلسله مقالات درباره سیره نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) برآنیم تا به برخی از گوهرهای اخلاقی از زندگی ایشان دست یابیم. از این رو با مـا باشـید با بررسـی ســـیره اخلاقی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در اخلاق.
ادب پیامبر (صلی الله علیه و آله)
از جمله سنت‌های پیامبر(صلی الله علیه و آله) در زندگی گرامی‌شان آن بود که در برخورد با سایر مردم بسیار پایبند به رعایت ادب و احترام بودند. ایشان در حدیثی فرمودند: أدَّبنی ربّی فأحسَنَ تأدیبی؛ پروردگارم مرا ادب نمود پس تأدیب من نیکوترین ادب‌هاست.1 پــیامبر در رفتار و گفتار و سیره عملی خویش مصداق بارز ادب و فضیلت‌های اخلاقی بودند و خود را مبعوث شده برای اتمام و تکمیل کننده نیکویی‌های اخلاقی معرفی می‌فـرمودند. زیرا خداوند متعال ایشان را براساس مسائل اخلاقی تأدیب فرموده است و ایشان در ذیل حدیـــثی به این مطلب اشاره کرده و می‌فـرمایــند: أدَّبنی ربّی بمــکارم الأخــلاق؛ پروردگارم مرا براســاس نیکویی‌های اخلاقی تأدیب فرموده است.2
از جمله برخوردهای اخلاقی رسول گرامی در این زمینه برخورد متواضـــعانه ایشان با مردم است به طوری که نقل شده است که رسول گرامی(صـــلی الله علیه و آله) همــانند بردگـان می‌خوردند و همانند بردگان می‌نشسـتند و برای خداونــد تواضــع می‌کردند.3 و در احوال ایشان نقل است که بر الاغ می‌نشستند و دعوت بردگان را پاسخ می‌گفتند.4
از دیگر مصادیق ادب پیامبر(صلی الله علیه و آله) برخورد ایشان بر اساس حیاسـت به طوری که نقل شده است هنگامی که چیزی از ایشــان درخواســت می‌شد اگر قصـــد انجام آن را می‌فرمودند پاسخ می‌دادند بلی ولی اگر از انجام آن ابا داشتند سکــوت می‌فرمودند و پاسخ منفی نمی‌دادند و طرف مقابل خود، از سکوت حضرت نظر ایشان را دریافت می‌کرد.
چه نیکوست بهره‌گیری از این سنّت و سیره پیامبر گرامی در زندگی روزمره مســلمانان. این موضوع چه در بُعد فردی و چه
در بُعد اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردار است! حالا شما خودتان بیندیــــشید و بیابید مصادیق مختلف آن را از جا دادن به بزرگترها و افراد پیر در اتوبوس و مترو تا برخـوردهای متواضعانه مسئولان و سران کشورها در مقابل مردم!! در جایی که مسلمانان چنین الــــگویی دارند دیگر نباید خبری از کبر و غرور در میان مسلمانان باشد و اگر این طور نیست حتـــماً عیب از مسلمانی ماست نه از اسلام و پیامبر گرامی آن!
از دیگر مصادیق ادب پیامبر(صلی الله علیه و آله) برخورد ایشان بر اساس حیاست به طوری که نقل شده است هنگامی که چیزی از ایشان درخواست می‌شــد اگر قــصد انجــام آن را می‌فرمودند پاسخ می‌دادند بلی ولی اگر از انجام آن ابا داشتند سکوت می‌فــرمودند و پاسخ منفی نمی‌دادند و طرف مقابل خود، از سکوت حضرت نظر ایشان را دریافت می‌کرد.5
این ظرافت در برخورد رسول گرامی(صلی الله علیه و آله) با افراد، حاکی از توجه ایشـان به روابط و مناسبات اجتماعی است به طوری که عالی‌ترین سطح روابط را در محدوده‌هـــای مختلفی ارائه می‌فرمودند.
از نکات اساسی در برخوردهای پیامبر و ادب حضرت آن است که رفتار و برخورد ایــشان برگرفته از ادب قرآنی است که همواره حدود انسانی را حفظ نموده و راهنما به ســوی حق تعالی است.
